Friday, May 3, 2019

Hồn Trương Ba, xương da hàng thịt


Sách báu Vua Trời 
Bổ sung của huyện Đường Hào, xã Liêu Hạ
Triều Lý năm Long Thụy thứ hai (tức năm Tống Nhân Tôn hiệu Chí Hòa thứ hai), người huyện Đường Hào, xã Liêu Hạ là Trương Ba, ba đời tu thiện, thích uống rượu, cờ cao nổi tiếng trong nước, như thần tiên giữa người trần vậy. Khi đó có người nước Bắc là Trọng Huyền, nghe tiếng của Ba, đánh xe đến lều, cùng Ba đấu trí. Ba chơi cờ thấy thế thắng Huyền, mới có lời đại ngôn rằng:
- Thắng thua đã rõ, có là Đế Thích cũng khó phân giải.
Bỗng thấy một ông cụ đầu bạc, cầm một cây gậy đên mách cho Huyền đi thế cờ như vậy. Ba vô cùng sợ hãi, lấy cớ đi uống nước mà rời chiếu. Ba đi ngay vào vườn, bẻ cau, chuối xanh làm vật hiến tế, sắp xếp vuông vắn. Cau chuối còn đang xanh, dâng lên, thì cau trở nên tròn lớn, chuối trở nên chín vàng. Ba chắp tay nói:
- Tiên ông từ đâu tới đây? Cờ pháp tối cao, nguyện được biết danh tính để tôn sư nhận sự giảng dạy.
Ông lão nói:
- Ta là Đế Thích của cung 33 cõi trời.
Nhân đó lấy trong tay áo mấy nén hương mà tặng, rồi nói:
- Khi có việc gấp, đốt hương này, ta sẽ đến cứu giúp.
Ba cùng Huyền lại dập đầu bái. Ngửng đầu lên đã không thấy người. Ba liền hầu giá, cất hương quý đi. Vài năm sau Ba chết, qua được trăm ngày, vợ con nhớ tới việc hương thần, mới cầm đốt hương.
Đế cưỡi mây giáng hạ, hỏi rằng:
- Chồng bà chết được bao lâu rồi?
Đáp rằng: Đã ngoài trăm ngày.
Đế lại hỏi:
- Trong làng này có ai mới mất không?
Đáp rằng:
- Có người đồ tể mới mất được vài ngày.
Đế lập tức gọi Tam phủ Công đồng tới hoàn hồn Trương Ba nhập vào thân thể của người đồ tể. Sau đó hai gia đình vợ con tranh nhau vì thân hình đồ tể mà tính nết của Trương Ba (ngạn ngữ có câu rằng: Hồn Trương Ba, xương da hàng thịt, là chỉ việc này). Sự việc được bàn luận khắp nơi. Ngưỡng nhờ ơn của Vua Trời đã tái sinh nên dựng miếu ở xã Liêu Hạ, hướng Càn, cùng với người trong làng thờ phụng Vua Trời và Tam phủ.
Tới triều Lê Thái Tổ khai quốc, đến cầu đảo ở đền Vua, bình được giặc Liễu Thăng, cung tạ ơn trời. Triều Mạc Thái bảo Đà quốc công gặp tai nạn, đến cầu đảo, được sự bảo hộ, đã trùng tu lại điện báu, kính cẩn làm lễ tạ, cho phép xã Liêu Hạ (thôn Đình Sơn, thôn Nho Lâm) cùng với hai xã Thư Thị, Thổ Cốc, theo lệ phụng thờ, nước đảo dân cầu, linh thiêng rất mực. Mùa xuân năm Kỷ Tị, Đồng bình chương sự Thái tể Vinh quốc công Hoàng Anh mắc bệnh, sai người đến cầu, cũng được âm phù, bệnh thuyên giảm. Đã cho làm lại cột mái, tô cột vẽ tượng, đáp tạ ơn sâu (xem Bảo kính huyên tâm thượng tập cũng có thuật lại chuyện này).
Phiên âm:
Phụ Đường Hào huyện Liêu Hạ xã. Thiên Đế bảo lục
Phụ Đường Hào huyện Liêu Hạ xã. Thiên Đế bảo lục.
Lý triều Long Thuỵ nhị niên (tức Tống Nhân Tôn Chí Hoà nhị niên), Đường Hào huyện Liêu Hạ xã nhân, Trương Ba, tam thế tu thiện tính thị tửu, dịch cao thông quốc, diệc thần tiên trung nhân dã. Thần hữu Bắc quốc nhân Trọng Huyền, văn Ba danh, thặng hưng tạo lư, dữ Ba đấu trí. Ba chi kỳ thế, ký thắng vu Huyền, hựu đại ngôn viết:
- Thắng phụ dĩ thành, tuy hữu Đế Thích diệc nan phân giải.
Hốt kiến nhất bạch tẩu, chấp cung trượng chỉ kỳ Huyền viết, hành thế như thử. Ba đại kinh, ẩm thủ tỵ tịch, sư sự chi. Tức nhập viên trung, chiết tân lang thanh tiêu hiến chi, kỳ phương chiết dã. Tân tiêu lang do tại bào trung, cập hiến, tắc lang dĩ viên đại tiêu dĩ hoàng thục hỹ. Ba củng thủ vấn viết:
- Tiên ông hà xứ đắc lai, kỳ pháp tối cao, nguyện tường tính danh, đắc thừa sư giáo.
Tẩu viết:
- Ngã thị thượng giới Tam thập tam thiên cung Đế Thích.
Nhân thủ tụ trung hương sổ châu tặng chi, vị viết:
- Hữu cấp, thiêu chi, ngã lai tương cứu.
Ba dữ Huyền khể thủ tái bái. Đài đầu dĩ vô nhân hỹ. Ba tức phụng giá, hương trân tàng chi. Sổ niên Ba mệnh cố, kinh kỷ bách nhật. Thê tử truy ức thần hương sự, tận tướng thiêu chi.
Đế đằng vân giáng hạ, vấn viết:
- Nhữ phu vong kỷ hà thần.
Đối viết:
- Ngoại bách nhật.
Đế vấn:
- Nhữ hương hữu tân vong bĩ.
Đối viết:
- Hữu đồ trung, vong tài sổ nhật.
Đế tức triệu Tam phủ công đồng, hoàn Trương Ba hồn, nhập đồ trung hình thể. Hậu lưỡng gia thê tử giao tranh, tắc hình đồ nhi tính Ba (ngạn hữu chi viết: Hồn Trương Ba xương da hàng thịt, cái chỉ thử dã). Thủ đàm vô địch, ngưỡng hạ Thiên Đế tái sinh chi ân, nãi thiết miếu Liêu Hạ xã chi càn phương, hiệp dữ hương nhân, phụng sự Thiên Đế cập Tam phủ.
Chí Lê triều Thái tổ khai quốc, kiền đảo đế từ, bình Liễu Thăng chi khấu. Cung tạ thiên ân. Anh triều Thái bảo Đà quốc công, ngộ tai kiền đảo, ngưỡng mông bảo hữu, trùng tu bảo điện, cung hành tạ lễ, chuẩn hứa Liêu Hạ xã (Đình Sơn thôn, Nho Lâm thôn) cập Thư Thị, Thổ Cốc nhị xã, y cựu phụng sự, quốc đảo dân kỳ, nhẫm trứ linh ứng. Kỷ Tị niên xuân, Đồng bình chương sự Thái tể Vinh quốc công Hoàng Anh bệnh, bình nhân kiền đảo, ngưỡng hạ âm phù, bệnh giả dĩ khởi. Nhất tân đống vũ, đan doanh khắc dũng, đáp tạ hồng hưu (kiến Bảo Kính huyên tâm thượng tập, diệc cụ lục yên).
Nho văn:
附唐豪縣遼下社天帝寶籙
李朝龍瑞二年(即宋仁尊至和二年)唐豪縣遼下社人,張巴,三世修善,性嗜酒,奕髙通國,亦神仙中人也,辰有北國人仲玄,聞巴名,乘興造廬,與巴鬪智,巴之棋勢,既勝于玄,又大言曰,勝負已成,雖有帝釋,亦難分觧,忽見一白叟,執恭杖指示玄曰,行勢如此,巴大驚,飲手避席,師事之,即入園中,折新榔青蕉献之,其方折也,新蕉榔猶在胞中,及献,則榔已圓大蕉已黃熟矣,巴拱手問曰,仙翁何處得来,碁法最髙,願詳姓名,得承師教,叟曰,我是上界三十三天宫帝釋,因取袖中香数株贈之,謂曰,有急,燒之,我来相救,巴與玄𥡞首再拜,擡頭已無人矣,巴即奉這香珍藏之,数年,巴命故,經己百日,妻子追憶神香事,盡將燒之.
帝騰雲降下,問曰,汝夫亡幾何辰,對曰,外百日,帝問,汝鄊有新亡否,對曰,有屠中,亡𦆵数日,帝即召三府公同,還張巴𩲉,入屠中形體,後两家妻子交争,則形屠而性巴(諺有之曰, 𩲉張巴,昌䏧行𦧘,葢指此也)手談無敵,仰荷天帝再生之恩,乃設庙遼下社之乾方協與鄉人,奉事天帝,及三府.
至黎朝太祖開國,䖍禱帝祠,平柳昇之宼,㳟謝天恩,莫朝太保佗國公,遇災,䖍禱,仰蒙保佑,重修宝殿,㳟行謝禮,準許遼下社(亭山村儒林村)及書柿土穀二社,衣舊奉事,國禱民祈,稔着灵應,己巳年春,同平章事太宰荣國公黃攖病,伻人䖍禱,仰荷隂扶,病者以起,一新棟宇,丹楹刻桶,答謝洪休(見宝鏡煊心上集,亦具錄焉)

No comments:

Post a Comment